LOT 697 | Taal als muur
The Netherlands Graduate School of Linguistics is pleased to announce a new publication in the LOT Dissertation Series by Emma Hoebens
Taal als muur: een sociolinguïstisch onderzoek naar taal en cultuur van de mennonietengemeenschap Salamanca in Bacalar, Quintana Roo, Mexico
De Ooltkolonia mennonieten in Salamanca en elders in heel Amerika zijn radicaal behoudende nakomelingen van doopsgezinden uit de 16de-eeuwse Nederlanden en het 17de- en 18de-eeuwse Pools/Pruisische deltagebied rondom Gdansk. Hun afgezonderde levensorde baseert deze landbouwgemeenschap op de leerstellingen van de Friese predikant Menno Simons.
Met het Nederduitse Plautdietsch en Hoogduitse Huachdietsch beschikken de sober levende Ooltkolonia mennonieten over twee talen die contact buiten de gemeenschap beperken. In inmiddels modernere evangelisch mennonitische nederzettingen, in het noorden van Mexico en in Belize, zijn op verschillende scholen Spaans, Duits en Engels ingevoerd. In Mexico opent het Spaans, in Belize het Engels, onvermijdelijk de deur naar participatie in de wereldse maatschappij. De Ooltkolonia gemeenschapsorde lost vervolgens op in een moderne, meer individualistische levensstijl: Huachdietsch verdwijnt en Plautdietsch verliest zijn dominante status.
In dit proefschrift toon ik aan hoe taal op zeer uiteenlopende wijzen het functioneren in en tevens van deze weinig spraakzame gemeenschap bepaalt. Daarnaast geef ik enkele voorbeelden van verwantschap tussen het Plautdietsch en het Nederlands. De taalconventies in Salamanca beperken enerzijds invloed van buitenaf, anderzijds nieuwsgierigheid naar buiten. Ze zijn daarbij essentieel voor de innerlijke cohesie en beperken wereldse kennisverwerving. Toch wordt haar religieuze bestaan nu aangetast door moderne Plautdietsch-sprekende mennonitische zendelingen.